น้ำพริกปลาร้า คือน้ำพริกชนิดหนึ่งที่มีความเป็นเอกลักษณ์เฉพาะตัวจากการใช้ปลาร้าเป็นส่วนประกอบหลัก ปลาร้า คือปลาที่ผ่านกระบวนการหมักจนมีรสเปรี้ยวและกลิ่นเฉพาะตัวที่เหมาะสำหรับการนำมาใช้เป็นวัตถุดิบในการปรุงอาหาร น้ำพริกปลาร้ามักทำจากปลาร้าและเครื่องเทศหลากชนิด เช่น พริก กระเทียม หอมแดง และเครื่องปรุงรสเพิ่มเติม ทั้งนี้น้ำพริกปลาร้าถือว่าเป็นอาหารที่มีรสชาติเข้มข้นและจัดจ้าน ซึ่งเป็นที่นิยมในหลายภูมิภาคของประเทศไทย การทานน้ำพริกปลาร้ามักจะนำมาทานกับผักสด ผักลวก หรือข้าวสวยร้อนๆ เพื่อเพิ่มความอร่อยและความหลากหลายในมื้ออาหาร เนื่องจากน้ำพริกปลาร้ามีส่วนประกอบที่มีความหลากหลายทั้งในเรื่องรสชาติและกลิ่น จึงทำให้มีผู้ที่ชื่นชอบอาหารที่มีรสชาติเข้มข้นสูงนิยมทานเป็นประจำในมื้ออาหารต่างๆ
