ภาวะกรดในเลือด (Acidosis) คือ สภาวะที่เลือดและของเหลวในร่างกายมีความเป็นกรดมากขึ้นเกินระดับปกติ ส่งผลให้ค่า pH ในเลือดลดลง ซึ่งค่าปกติของ pH ในเลือดควรอยู่ระหว่าง 7.35-7.45 เมื่อค่า pH ต่ำกว่านี้แสดงว่ามีความเป็นกรดมากเกินไป การเกิดภาวะนี้อาจส่งผลให้ระบบต่าง ๆ ของร่างกายทำงานผิดปกติ
สาเหตุของภาวะกรดในเลือด
ภาวะกรดในเลือดอาจเกิดจากหลายปัจจัยที่ทำให้ร่างกายสะสมกรดมากเกินไปหรือขจัดสารด่างออกจากร่างกายมากเกินไป เช่น การรับประทานอาหารที่มีกรดสูง การขาดการกำจัดกรดทางไต หรือการหายใจไม่ปกติ เป็นต้น
ประเภทของภาวะกรดในเลือด
- ภาวะกรดในเลือดจากเมตาบอลิก (Metabolic Acidosis): เกิดจากกระบวนการเมตาบอลิซึมในร่างกายที่ทำให้เกิดการสะสมกรดมากเกินไป เช่น การเกิดกรดแลกติก
- ภาวะกรดในเลือดจากระบบทางเดินหายใจ (Respiratory Acidosis): เกิดจากการที่ร่างกายไม่สามารถขับคาร์บอนไดออกไซด์ออกได้เพียงพอ ทำให้ความเป็นกรดในเลือดเพิ่มขึ้น
ผลกระทบของภาวะกรดในเลือด
ภาวะกรดในเลือดที่ไม่ถูกจัดการอย่างถูกต้องอาจส่งผลกระทบต่อการทำงานของอวัยวะต่าง ๆ เช่น หัวใจ ปอด และระบบประสาท รวมทั้งการเผาผลาญของร่างกาย นอกจากนี้ อาจทำให้ร่างกายรู้สึกเหนื่อยล้า อ่อนเพลีย หรือมีอาการทางประสาทได้
การจัดการและปรับสมดุล
การจัดการภาวะกรดในเลือดควรทำโดยการปรับสมดุลระหว่างกรดและด่างในร่างกาย โดยใช้วิธีการต่าง ๆ เช่น การรับประทานอาหารที่มีสารด่างสูง หลีกเลี่ยงอาหารที่มีความเป็นกรด หรือการได้รับการดูแลจากแพทย์เพื่อควบคุมความสมดุลของระบบเลือด
การป้องกันภาวะกรดในเลือด
การป้องกันภาวะกรดในเลือดสามารถทำได้โดยการดูแลร่างกายให้มีความสมดุลทางโภชนาการ เช่น การรับประทานอาหารที่หลากหลายและมีประโยชน์ ดื่มน้ำเพียงพอ และการออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ เพื่อลดความเสี่ยงในการเกิดภาวะกรดเกินในร่างกาย