สารเสริมชีวนะ (Biostimulants) คือ สารชนิดหนึ่งที่ถูกนำมาใช้เพื่อช่วยกระตุ้นการเจริญเติบโตของพืช ทำให้พืชสามารถเติบโตได้ดีขึ้นทั้งในด้านของความสูงของต้น จำนวนใบ ผลผลิต และคุณภาพของผลผลิตที่ได้
สารเสริมชีวนะคืออะไร
สารเสริมชีวนะเป็นสารที่ไม่ใช่ธาตุอาหารหลักหรือธาตุอาหารรอง แต่เป็นสิ่งที่ช่วยกระตุ้นการเจริญเติบโตของพืชโดยไม่ได้มีการส่งสารอาหารเพิ่มเติมเข้าไปในพืชโดยตรง การทำงานของสารเสริมชีวนะจะมุ่งเน้นไปที่การปรับปรุงกระบวนการทางชีวภาพของพืช เช่น การเร่งการการดูดซึมน้ำและสารอาหารจากดิน การปรับปรุงดินและบำรุงสุขภาพของระบบราก ตลอดจนการกระตุ้นการสร้างฮอร์โมนพืชอื่นๆ ที่สำคัญต่อการเจริญเติบโต
ประเภทของสารเสริมชีวนะ
- ฮอร์โมนพืช: สารที่ช่วยกระตุ้นการเจริญเติบโตและการพัฒนาของพืช เช่น ออกซิน ไซโตไคนิน และจิบเบอเรลลิน
- สารอินทรีย์: สารที่มาจากธรรมชาติ เช่น กรดฮิวมิค กรดฟูลวิค และสารสกัดจากพืช
- จุลินทรีย์และแบคทีเรีย: จุลินทรีย์และแบคทีเรียบางชนิดที่มีความสามารถในการช่วยพืชดูดซึมสารอาหารได้ดีขึ้น เช่น ไรโซเบียและไมโครไรซา
การทำงานของสารเสริมชีวนะ
สารเสริมชีวนะทำงานโดยการปรับปรุงกระบวนการทางชีวภาพในพืช ทำให้พืชสามารถนำสารอาหารในดินมาใช้ได้ดีขึ้น โดยสารดังกล่าวมักจะช่วยให้รากพืชเติบโตแข็งแรง เพื่อให้สามารถดูดซึมน้ำและสารอาหารได้อย่างมีประสิทธิภาพ นอกจากนี้ยังช่วยเสริมสร้างระบบภูมิคุ้มกันของพืช ทำให้พืชทนต่อสภาวะแวดล้อมที่ไม่เหมาะสม เช่น อุณหภูมิที่สูงหรือต่ำเกินไป ความแห้งแล้ง ดินเค็ม หรือดินที่มีความเป็นกรดเป็นด่างเกินไป
ประโยชน์ของการใช้สารเสริมชีวนะ
- เพิ่มประสิทธิภาพการดูดซึมสารอาหาร: ทำให้พืชสามารถใช้สารอาหารในดินได้อย่างเต็มที่
- ส่งเสริมการเจริญเติบโตของราก: รากพืชที่แข็งแรงจะช่วยดูดซึมน้ำและสารอาหารได้ดีขึ้น
- ช่วยลดผลกระทบจากสภาวะแวดล้อมที่ไม่เหมาะสม: ทำให้พืชสามารถเติบโตได้ดีแม้ในสภาพแวดล้อมที่ไม่เหมาะสม
- เพิ่มผลผลิตและคุณภาพของผลผลิต: ทำให้พืชมีผลผลิตที่มีคุณภาพดีและปริมาณมากขึ้น
