คอร์ติซอล (Cortisol) คือ ฮอร์โมนที่ผลิตโดยต่อมหมวกไต ซึ่งมีบทบาทสำคัญในการตอบสนองต่อความเครียดและการควบคุมพลังงานของร่างกาย ฮอร์โมนนี้เป็นหนึ่งในกลุ่มฮอร์โมนที่เรียกว่า “กลูโคคอร์ติคอยด์” ซึ่งมีหน้าที่ควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด การเผาผลาญไขมันและโปรตีน และการตอบสนองต่อสถานการณ์ที่กดดันหรือเครียด
หน้าที่ของคอร์ติซอล
คอร์ติซอลช่วยควบคุมการเผาผลาญพลังงานในร่างกาย โดยการเพิ่มระดับน้ำตาลในเลือด ซึ่งเป็นแหล่งพลังงานสำคัญให้กับร่างกายในช่วงที่มีความเครียดหรือในช่วงที่ต้องการพลังงานเพิ่ม นอกจากนี้ยังมีบทบาทในการควบคุมการอักเสบและช่วยปรับสมดุลของระบบภูมิคุ้มกัน
การหลั่งคอร์ติซอล
คอร์ติซอลจะหลั่งออกมาในปริมาณที่สูงขึ้นเมื่อร่างกายต้องเผชิญกับความเครียด ทั้งทางกายและจิตใจ นอกจากนี้ยังมีการหลั่งในช่วงเช้าเมื่อร่างกายตื่นขึ้น เพื่อช่วยกระตุ้นให้ร่างกายมีพลังงานสำหรับการเริ่มต้นวัน
การควบคุมระดับคอร์ติซอล
ระดับคอร์ติซอลในร่างกายถูกควบคุมโดยฮอร์โมนจากต่อมใต้สมอง (Pituitary gland) และต่อมไฮโปทาลามัส (Hypothalamus) ซึ่งจะส่งสัญญาณให้ต่อมหมวกไตหลั่งคอร์ติซอลตามความต้องการของร่างกาย โดยเฉพาะในช่วงเวลาที่มีความเครียด
บทบาทในชีวิตประจำวัน
นอกจากการตอบสนองต่อความเครียดแล้ว คอร์ติซอลยังมีบทบาทสำคัญในระบบการทำงานของร่างกาย เช่น การควบคุมการเผาผลาญพลังงาน การรักษาสมดุลของน้ำในร่างกาย และการปรับระดับความตื่นตัวของร่างกายตามเวลาต่าง ๆ ของวัน
ผลของคอร์ติซอลต่อระบบต่าง ๆ ของร่างกาย
คอร์ติซอลมีผลต่อหลายระบบในร่างกาย เช่น ระบบเผาผลาญ ระบบภูมิคุ้มกัน และระบบประสาท การควบคุมระดับคอร์ติซอลให้สมดุลจึงมีความสำคัญต่อการรักษาสุขภาพและการทำงานของร่างกายอย่างมีประสิทธิภาพ