อนุมูลอิสระ (Free Radicals) คือ โมเลกุลหรืออะตอมที่มีอิเล็กตรอนที่ไม่สมดุล ส่งผลให้มีความไม่เสถียรและมีความไวต่อการทำปฏิกิริยากับโมเลกุลอื่น ๆ ในร่างกาย
การเกิดของอนุมูลอิสระ
อนุมูลอิสระสามารถเกิดขึ้นได้จากกระบวนการธรรมชาติในร่างกาย เช่น การเผาผลาญพลังงานในเซลล์ นอกจากนี้ยังมีปัจจัยภายนอกที่กระตุ้นให้เกิดอนุมูลอิสระ เช่น รังสี UV จากแสงแดด มลพิษทางอากาศ หรือสารเคมีบางชนิด
ปฏิกิริยาของอนุมูลอิสระกับร่างกาย
เนื่องจากอนุมูลอิสระมีความไม่สมดุลและต้องการความเสถียร พวกมันจึงพยายามแย่งชิงอิเล็กตรอนจากโมเลกุลอื่น ๆ ในร่างกาย การทำปฏิกิริยานี้อาจทำให้เซลล์หรือเนื้อเยื่อถูกทำลายหรือเสื่อมสภาพได้
แหล่งกำเนิดอนุมูลอิสระจากภายนอก
นอกจากแหล่งกำเนิดในร่างกาย อนุมูลอิสระยังเกิดจากปัจจัยภายนอก เช่น การสัมผัสกับรังสี UV การสูบบุหรี่ การบริโภคอาหารที่มีไขมันสูง รวมถึงการรับสารพิษหรือสารเคมีที่ปนเปื้อนในอากาศ
การป้องกันอนุมูลอิสระ
ร่างกายมีระบบป้องกันอนุมูลอิสระ โดยสารต้านอนุมูลอิสระ (Antioxidants) ที่ได้รับจากอาหาร เช่น วิตามินซี วิตามินอี และสารจากพืช จะช่วยในการต้านอนุมูลอิสระและลดผลกระทบจากการทำปฏิกิริยาในร่างกาย การรับประทานอาหารที่สมดุล และการดูแลสุขภาพจึงมีความสำคัญในการลดอนุมูลอิสระในร่างกาย
ผลกระทบของอนุมูลอิสระต่อร่างกาย
เมื่ออนุมูลอิสระสะสมมากขึ้น อาจส่งผลเสียต่อร่างกาย ทำให้เกิดภาวะเครียดจากออกซิเดชัน (Oxidative Stress) ซึ่งส่งผลให้เซลล์และเนื้อเยื่อในร่างกายเสื่อมสภาพเร็วกว่าปกติ