คีโตซีส (Ketosis) คือ สภาวะที่เกิดขึ้นเมื่อร่างกายขาดคาร์โบไฮเดรตและเริ่มหันมาใช้ไขมันเป็นแหล่งพลังงานหลักแทนกระบวนการปกติที่ใช้กลูโคส สภาวะนี้เกิดขึ้นเมื่อร่างกายลดการรับคาร์โบไฮเดรตลง ทำให้ตับเริ่มสร้างสารคีโตนจากไขมันเพื่อใช้เป็นพลังงานให้กับกล้ามเนื้อและสมอง
การทำงานของคีโตซีส
ในสภาวะปกติ ร่างกายจะใช้กลูโคสจากคาร์โบไฮเดรตเป็นพลังงานหลัก แต่เมื่อการบริโภคคาร์โบไฮเดรตน้อยลง ร่างกายจะเริ่มใช้ไขมันที่สะสมอยู่ในร่างกายแทน ผ่านกระบวนการที่เรียกว่า “คีโตซีส” กระบวนการนี้ทำให้เกิดการสร้างสารคีโตน ซึ่งเป็นแหล่งพลังงานใหม่
การผลิตสารคีโตน
เมื่อร่างกายเข้าสู่สภาวะคีโตซีส ตับจะเริ่มสลายไขมันเป็นกรดไขมันและแปลงเป็นสารคีโตน (Ketone bodies) สารคีโตนเหล่านี้จะถูกนำไปใช้เป็นพลังงานให้กับอวัยวะต่างๆ โดยเฉพาะสมอง ซึ่งเป็นอวัยวะที่ต้องการพลังงานตลอดเวลา
ข้อดีของคีโตซีส
การอยู่ในสภาวะคีโตซีสอาจช่วยให้ร่างกายเผาผลาญไขมันได้ดีขึ้น และช่วยลดน้ำหนักได้ นอกจากนี้ ร่างกายยังสามารถใช้พลังงานจากไขมันได้อย่างมีประสิทธิภาพเมื่อขาดคาร์โบไฮเดรต การเผาผลาญไขมันเป็นแหล่งพลังงานหลักทำให้เกิดการลดปริมาณไขมันสะสมในร่างกาย
กระบวนการปรับเข้าสู่คีโตซีส
การปรับเข้าสู่สภาวะคีโตซีสจะใช้เวลาไม่กี่วันหลังจากที่ลดการบริโภคคาร์โบไฮเดรตลง ร่างกายจะปรับตัวและเริ่มสร้างสารคีโตนเพื่อเป็นพลังงาน กระบวนการนี้อาจมีอาการข้างเคียงในระยะสั้น เช่น ความเหนื่อยล้าหรือเวียนศีรษะในช่วงเริ่มต้น แต่จะดีขึ้นเมื่อร่างกายปรับตัวได้