โปรตีน (Protein) เป็นสารอาหารหลักที่จำเป็นต่อการเจริญเติบโตและการทำงานของร่างกาย มันประกอบด้วยกรดอะมิโน (Amino Acids) ซึ่งเป็นหน่วยย่อยของโปรตีน กรดอะมิโนบางชนิดที่ร่างกายสามารถผลิตเองได้เรียกว่า กรดอะมิโนไม่จำเป็น (Non-Essential Amino Acids) ส่วนกรดอะมิโนที่ร่างกายผลิตไม่ได้และต้องได้รับจากอาหารเรียกว่า กรดอะมิโนจำเป็น (Essential Amino Acids)
โปรตีนมีบทบาทสำคัญในการสร้างและซ่อมแซมเนื้อเยื่อต่าง ๆ ในร่างกาย เช่น กล้ามเนื้อ ผิวหนัง กระดูก เส้นผม และอวัยวะต่าง ๆ โปรตีนยังเป็นส่วนประกอบของเอนไซม์ที่ทำหน้าที่เร่งปฏิกิริยาทางชีวเคมี รวมถึงฮอร์โมนที่ช่วยควบคุมกระบวนการต่าง ๆ ในร่างกาย เช่น อินซูลินที่ควบคุมระดับน้ำตาลในเลือด
แหล่งโปรตีนที่สำคัญ ได้แก่ เนื้อสัตว์ (เช่น เนื้อวัว หมู ไก่ และปลา) ไข่ นม ผลิตภัณฑ์จากนม เช่น ชีส โยเกิร์ต รวมถึงโปรตีนจากพืช เช่น ถั่วเหลือง ถั่วต่าง ๆ และธัญพืช โปรตีนจากเนื้อสัตว์มักจะมีกรดอะมิโนครบถ้วน ในขณะที่โปรตีนจากพืชอาจต้องรับประทานร่วมกับอาหารชนิดอื่นเพื่อให้ได้กรดอะมิโนครบถ้วน
ความต้องการโปรตีนของแต่ละคนจะแตกต่างกันขึ้นอยู่กับอายุ น้ำหนักตัว ระดับกิจกรรม และเป้าหมายสุขภาพ สำหรับผู้ที่ออกกำลังกายหรือสร้างกล้ามเนื้อ อาจต้องการโปรตีนในปริมาณมากขึ้น ในขณะที่คนทั่วไปควรได้รับโปรตีนประมาณ 0.8-1 กรัมต่อกิโลกรัมน้ำหนักตัวต่อวัน
การขาดโปรตีนอาจทำให้ร่างกายอ่อนแอ การเจริญเติบโตช้าลง กล้ามเนื้อฝ่อ และระบบภูมิคุ้มกันลดลง ในทางกลับกัน การบริโภคโปรตีนมากเกินไปอาจทำให้ไตทำงานหนักขึ้น ดังนั้นควรรับประทานโปรตีนในปริมาณที่เหมาะสมและหลากหลายแหล่งเพื่อตอบสนองความต้องการของร่างกาย
