สมดุลน้ำในร่างกาย คืออะไร

สมดุลน้ำในร่างกาย (Water Balance) คือ การที่ร่างกายมีการรักษาปริมาณน้ำให้อยู่ในระดับที่พอดี เพื่อให้ระบบต่างๆ ภายในร่างกายทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพ ร่างกายคนเรามีน้ำเป็นส่วนประกอบหลักถึงประมาณ 60% ของน้ำหนักตัว ดังนั้นการรักษาสมดุลน้ำในร่างกายจึงเป็นสิ่งสำคัญมาก

หน้าที่ของน้ำในร่างกาย

น้ำมีบทบาทหลายอย่างในร่างกาย เช่น

• ช่วยขับของเสียออกจากร่างกายผ่านทางปัสสาวะ เหงื่อ และลมหายใจ
• ช่วยลำเลียงสารอาหารและออกซิเจนไปยังเซลล์ต่างๆ
• รักษาสมดุลอุณหภูมิของร่างกายผ่านการขับเหงื่อ
• ทำหน้าที่เป็นส่วนประกอบของเลือด น้ำเหลือง และสารอื่นๆ ที่หล่อเลี้ยงร่างกาย

กลไกการควบคุมสมดุลน้ำ

ร่างกายควบคุมสมดุลน้ำผ่านการดื่มน้ำและการขับของเสีย เมื่อร่างกายขาดน้ำ ระบบสมองจะส่งสัญญาณให้รู้สึกกระหายน้ำ ทำให้ดื่มน้ำมากขึ้น ขณะเดียวกัน ไตจะทำหน้าที่ควบคุมการขับน้ำส่วนเกินออกจากร่างกาย

ปัจจัยที่ส่งผลต่อสมดุลน้ำในร่างกาย

ปัจจัยที่ส่งผลต่อสมดุลน้ำในร่างกาย ได้แก่ การออกกำลังกาย สภาพอากาศ การรับประทานอาหารที่มีเกลือสูง การดื่มเครื่องดื่มที่มีคาเฟอีนหรือแอลกอฮอล์ และภาวะต่างๆ ที่ทำให้ร่างกายสูญเสียน้ำ เช่น การอาเจียน หรือท้องเสีย

การรักษาสมดุลน้ำในร่างกาย

การรักษาสมดุลน้ำในร่างกายทำได้โดยการดื่มน้ำอย่างเพียงพอในแต่ละวัน ควรดื่มน้ำประมาณ 8 แก้วต่อวัน หรือมากกว่านั้นหากออกกำลังกายหรืออยู่ในสภาพอากาศร้อน การรับประทานผักและผลไม้ที่มีน้ำสูง เช่น แตงโม และแตงกวา ก็ช่วยเสริมปริมาณน้ำในร่างกายได้

ผลเสียของการเสียสมดุลน้ำ

หากร่างกายขาดน้ำ อาจเกิดภาวะขาดน้ำ (Dehydration) ซึ่งทำให้รู้สึกอ่อนเพลีย ปวดหัว หรือมีปัญหาการทำงานของไตได้ ในทางตรงกันข้าม หากได้รับน้ำมากเกินไป ร่างกายอาจเกิดภาวะน้ำเกิน (Overhydration) ซึ่งทำให้เกิดความไม่สมดุลของเกลือแร่ในร่างกาย